Amsterdam: Beth Hamidrasj Ets Haim

Aan de Rapenburgerstraat 109 in de oude Jodenbuurt staat het prachtige gebouw van het voormalige Beth Hamidrasj Ets Haim (Leerhuis Boom des Levens). In 1740 richtte de Hoogduitse gemeente dit leerhuis op ter bevordering van de studie van tora en andere religieuze teksten. Aanvankelijk bevond het zich in de Dritt Sjoel op het J.D. Meijerplein, in 1883 verhuisde het naar de Rapenburgerstraat, naar het in eclectische bouwstijl opgetrokken gebouw van de architecten vader & zoon Salm.

Op de imposante voorgevel staat het Joodse jaartal 5643 (1883) van de bouw. Bij de inwijding schrijft het Nieuw Israëlietisch Weekblad (NIW): De gehoorzaal, tevens synagoge, is prachtig ingericht. Vooral de heilige arke geeft een treffenden aanblik. De koperen gaskronen zijn een waar pronkstuk... Het NIW roemt ook de studiekamer voor rabbijnen, de studeervertrekken voor publiek, de bibliotheek en de vergaderzaal.

Beth Hamidrasj Ets Haim heeft de Tweede Wereldoorlog niet overleefd. In 1973 kocht de voorzitter van de Joodse Gemeente Amsterdam het pand en liet het ingrijpend renoveren. Het NIW, Nederlands oudste opinieweekblad uit 1865, vestigde zich in 1985 op de eerste verdieping. In 2004 verhuisde het NIW naar een pand in Amstelveen.