Amsterdam: Auschwitzmonument

In het Wertheimpark staat sinds 1993 het Auschwitzmonument van schrijver/beeldend kunstenaar Jan Wolkers. Het gedenkteken bestaat uit gebroken spiegels waarin bij dag en nacht de hemel wordt weerkaatst die zich volgens Wolkers na Auschwitz niet meer ongeschonden kan vertonen: 'De hemel blijft voorgoed geschonden. Het is een godsgruwelijke aanslag op alles waar een mens voor staat.'

Op een paneel bij het monument staan de feiten. Vóór de Duitse invasie woonden er in Nederland 140.000 Joden. Tussen 15 juli 1942 en 3 september 1944 zijn ruim 107.000 Joden op transport gesteld. Slechts 5200 overleefden de concentratiekampen en keerden naar Nederland terug. In de vernietigingskampen Auschwitz en Sobibor belandden 95.000 Joden uit Nederland. Slechts 500 van hen hebben het overleefd.

Wolkers maakte het Spiegelmonument op verzoek van het Auschwitz Comité. Oorspronkelijk bevond het gedenkteken zich, in soberder uitvoering, op de Oosterbegraafplaats. Jaarlijks vindt op 27 januari, de dag waarop het Russische leger in 1945 het kamp bevrijdde, de Auschwitzherdenking plaats.