NHm vertelt: Luise Jacobs

Artikel

Het gezin van Luise Jacobs
De Joodse Arthur Jacobs en de niet-Joodse Maria Braunfeld hadden drie kinderen: Klaus (1931), Luise (1933) en Leni (1934). Het gezin woonde in Heiligenhaus, een dorp dat ligt tussen Oberhausen en Düsseldorf. Arthur Jacobs was handelsreiziger.

Arrestatie en deportatie van Arthur Jacobs
Begin december 1936 werd vader Arthur Jacobs valselijk beschuldigd, gearresteerd en veroordeeld tot zes maanden gevangenis. Op 15 juni 1938 werd hij opnieuw opgepakt, dit keer in het kader van Asozialen Aktion. Alle Joden met een strafblad werden opgepakt, waaronder velen die een van de anti-Joodse wetten had overtreden. Hij werd naar het concentratiekamp Sachsenhausen gedeporteerd en vandaar naar Dachau. In 1942 werd Arthur Jacobs ‘geselecteerd’ voor het zogeheten Invalidentransport en onder de codenaam Aktion 14f13 in de gaskamer van Schloss Hartheim vermoord.

Maria Jacobs en de kinderen in de schaduw van Kristallnacht (1938):
Maria Jacobs werd op 1 oktober 1938 met haar kinderen uit huis gezet. Ze konden logeren bij Joodse vrienden, het echtpaar Karl en Rosa Aron. In de nacht van 9 op 10 november 1938 werden ze opgeschrikt door geschreeuw en stenen die door de ramen vlogen. Deze antisemitische geweldsuitbarsting (Reichspogromnacht), die bekend staat als de Kristallnacht, raasde een vol etmaal door. Synagogen werden in brand gestoken, Joodse winkels en woningen vernield en geplunderd, en Joden mishandeld en vermoord, onder wie Karl en Rosa Aron.

Kindertransport naar Nederland
Maria besloot haar kinderen mee te sturen met een van de kindertransporten. Eind maart 1939 vertrok de zesjarige Luise samen met haar broer Klaus en zusje Leni alleen naar Nederland. Hun moeder mocht niet mee. Ze werden eerst ondergebracht in het vluchtelingenkamp Quarantaine Beneden Heyplaat in Rotterdam en vandaar gingen ze naar de vakantiekolonie ‘Sint Jacobus’ in Eersel, Noord-Brabant. Maria kwam haar kinderen af en toe bezoeken.

Leven in afzondering en verlangen naar moeder
Op 4 december 1939 werden de kinderen van elkaar gescheiden. Luise en Leni gingen zonder hun broertje Klaus naar de nonnen van het Maria Internaat in Amersfoort. Klaus werd naar de Bisschoppelijke Nijverheidschool in Voorhout gebracht. Met lange tussenpauzes kwam hun moeder langs. Luise verlangde zo naar haar moeder. In 1943 zagen zij haar nog een keer, daarna volgde alleen nog brieven waarin zij schreef dat ze ziek was. Op 25 april 1947 stierf Maria Jacobs op zesendertigjarige leeftijd.

Leni, Klaus en Luise, vlak voor hun vertrek naar Nederland. Foto: privébezit Luise Jacobs.

NHm vertelt: Luise Jacobs

Bekijk hier het interview met Luise Jacobs