Schoonhoven
Herdenkingen in huizen, winkels en scholen die de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog invoelbaar maken.
4 mei
Open Joodse Huizen
Het hachelijke avontuur van dokter José van Ingen
Als de Schoonhovense huisarts J.G. Antvelink tijdens de Tweede Wereldoorlog ziek wordt en lange tijd zijn werk niet kan doen, wordt zijn praktijk aan de Spoorstraat waargenomen door dokter José van Ingen.
Niemand heeft door dat dokter José van Ingen niet is wie hij zegt te zijn. Achter deze naam gaat de Joodse huisarts David Granaat uit Amsterdam schuil.
Huisarts Granaat is getrouwd met de niet-Joodse Aleida Anna en kan zodoende de eerste oorlogsjaren beschikbaar blijven voor zijn Joodse patiënten. Als dat te gevaarlijk wordt, solliciteert hij onder zijn schuilnaam in Schoonhoven.
Hij krijgt het niet alleen voor elkaar een volledige praktijk te runnen, samen met zijn vrouw nemen ze ook nog een Joods kind als onderduiker op.
Zo overleeft het echtpaar de oorlog. In 1952 wordt hun dochter Bonnie geboren. Ondertussen verruilt de huisarts zijn stethoscoop steeds vaker voor het penseel. Hij blijkt een niet verkeerd kunstenaar te zijn.
De erfenis van familie Schenk
De familie van Hijman Schenk speelde meer dan honderd jaar lang een prominente rol binnen de Joodse gemeenschap van Schoonhoven.
Tijdens het begin van de Tweede Wereldoorlog woonde Hijman Schenk samen met zijn moeder en tantes in het huis op Albrecht Beijlinggracht 24.
In 1943 werden zij gedeporteerd via Vught en Westerbork naar Sobibor, waar ze bij aankomst werden vermoord. Hijman Schenk werd de laatste afstammeling van de Schoonhovense tak van de familie.
Gelderse Vallei
De knokploeg Gelderse Vallei uit Veenendaal bereid in 1944 het plan om een drukkerij te overvallen. Er zijn veel uitgevers van illegale kranten zijn opgepakt. Waardoor de mogelijkheden om ‘illegale’ berichten te publiceren namelijk steeds meer beperkt.
De knokploeg overweegt eerst een overval op de Arnhemse Arbeiderspers, maar uiteindelijk valt hun oog toch op de Schoonhovensche Courant.
Het is vrijdag 14 april, met een smoes dringen ze het bedrijf aan de Lange Weistraat binnen.
Drukkerij van Nooten
Programma 4 mei
Op verschillende adressen worden slachtoffers en overlevenden van de Tweede Wereldoorlog herdacht. Bijwonen is gratis.
Koestraat 9
De broers Jan Wernard en Gerrit Jan van den Bergh sloten zich in 1940 aan bij de Vlaardinger afdeling van de verzetsgroep De Geuzen. Tijdens het ‘Geuzenproces’ werd Jan Wernard ter dood veroordeeld en op 13 maart met 17 anderen op de Waalsdorpervlakte gefusilleerd. Gerrit Jan kwam in 1945 om in concentratiekamp Buchenwald. In hun ouderlijke woning vertelt Otto Ooms hun verhaal.
Deze locatie is niet rolstoeltoegankelijk
Albrecht Beijlinggracht 24
Ontdek het verhaal van Hijman Schenk, de laatste afstammeling van de Schoonhovense tak van de familie.
Deze locatie is niet rolstoeltoegankelijk
Oude Haven 7
In 2015 werden drie foto’s gevonden met daarop de Joodse families Van Leeven en Van der Rhoer. Een van de foto’s is een groepsportret met dertien personen, gemaakt in 1929. Zes van hen werden in de vernietigingskampen Sobibor en Auschwitz vermoord. De baby op de foto, Helena van Leeven, overleefde kamp Westerbork door te werken in de tuin van kampcommandant Gemmeker. In Westerbork ontmoette ze Selfried Fuchs met wie ze in het kamp trouwde.
Deze locatie is niet rolstoeltoegankelijk
Haven 15
Van 1856 tot 1880 woonde en werkte Heiman Meijer van Beem in deze woning als leraar van de Joodse School in Schoonhoven. Toen hij samen met zijn gezin naar Hoorn verhuisde, plaatste hij in de krant een bericht om alle Schoonhovenaren te bedanken voor hun lange vriendschap. Heiman maakte de Tweede Wereldoorlog zelf niet mee, maar een aantal van zijn kinderen en kleinkinderen wel. Huidige bewoner Herman Groothuis vertelt hun verhaal.
Deze locatie is niet rolstoeltoegankelijk
Tol 10
De Joodse familie Denekamp woonde op Tol 6. Eliazer Denekamp was in de negentiende eeuw wethouder en voorman van de Joodse gemeenschap in Schoonhoven. Hij had verschillende bedrijven, waaronder een zilversmederij, die door zijn zoons Arend, Eduard en Albert werd overgenomen. Arends zoon Leonard was advocaat. Hij werd in 1942 in concentratiekamp Mauthausen vermoord. Nazaat Paul Denekamp vertelt over zijn familie.
Deze locatie is niet rolstoeltoegankelijk
Dam 5
De Joodse Levi en Ziena Morisco-Frankenhuis en hun twee zoons David en Heiman kwamen in 1940 in Schoonhoven wonen. Geen van de vier leden van het gezin overleefde de oorlog. Levi en Ziena stierven in 1942 en 1943 een natuurlijke dood. Hun zoons werden op 4 september 1942 in Auschwitz vermoord. Erfgoedonderzoeker Melina Boersma vertelt hun verhaal.
Deze locatie is niet rolstoeltoegankelijk
Spoorstraat 3a
Het hachelijke avontuur van dokter José van Ingen
Deze locatie is rolstoeltoegankelijk
Haven 13
In de voormalige synagoge van Schoonhoven is zich tegenwoordig Rikkoert juweliers gevestigd. Op de binnenplaats is nog steeds het mikwe, het ritueel bad, te zien en op de vrouwengalerij is de museumcollectie ‘Drie eeuwen Schoonhovens zilver’ ondergebracht. In deze collectie bevinden zich onder andere Joodse rituele voorwerpen, maar ook verzetsmunten met daarop de afbeelding van koningin Wilhelmina.
Deze locatie is niet rolstoeltoegankelijk
Lange Weistraat 21
Het verhaal van de Knokploeg Gelderse Vallei
Deze locatie is rolstoeltoegankelijk
In samenwerking met
