Zuidlaren

Zuidlaren werd in 1883 een zelfstandige Joodse gemeente en ruim een jaar later werd er aan de Zuiderstraat een synagoge ingewijd. Aan de voet van de hunebedden achter de Wolferdinge lag een Joodse begraafplaats. De Joden van Zuidlaren waren werkzaam in de handel, het slagersvak en het onderwijs. In 1925 werd de inmiddels aanzienlijk geslonken Joodse gemeente opgeheven. Het gebied van Zuidlaren, Anlo en Vries kwam bij Assen; Eelde werd bij Groningen gevoegd.

Tijdens de bezetting werden verreweg de meeste Joodse inwoners van Zuidlaren gedeporteerd en omgebracht. Een enkeling wist onder te duiken en zo te overleven. Het synagogegebouw kreeg na de oorlog een andere bestemming.

Het Comité Joods Erfgoed Zuidlaren beijvert zich om synagoge en begraafplaats te restaureren. De begraafplaats wordt beheerd door de plaatselijke overheid. De restauratie van de begraafplaats werd in mei 2002 voltooid.

In mei 2000 werd een herdenkingsplaquette geplaatst aan de muur van de voormalige synagoge. Deze synagoge werd in 2005 aangekocht door de Stichting Oude Drentse Kerken, die in 2007 het beheer na restauratie over heeft gedragen aan de Vereniging Behoud Synagoge Zuidlaren.

Het gebouw doet dienst als gebedsruimte voor de Progressief Joodse Gemeente Noord-Nederland - Beth haTsafon. Daarnaast is het gebouw is opengesteld voor bezichtiging en voor culturele doeleinden.

Aantal Joden in Zuidlaren en omgeving

jaar

1809

27

1840

23

1869

69

1899

82

1930

25