Woerden

In Woerden vestigde zich aan het einde van de achttiende eeuw voor het eerst een aantal Joden. In de eerste helft van de negentiende eeuw groeide de kleine gemeenschap zodanig, dat er in 1856 bij de Hogewoerd en de Groenendaal een synagoge geopend kon worden. In hetzelfde jaar werd er bij het park Westdam een Joodse begraafplaats aangelegd. De Woerdense Joden waren voornamelijk handelaars, winkeliers en vleeshouwers.

Vanaf de zeventiger jaren van de negentiende eeuw zette de teruggang in. De synagoge werd in 1920 afgebroken. Vijf jaar later werd de Joodse gemeente van Woerden bij die van Gouda gevoegd.

Tijdens de Duitse bezetting werd ongeveer de helft van de Woerdense Joden gedeporteerd en vermoord. De andere helft, die onder meer door onder te duiken wist te overleven, keerde na de oorlog naar de plaats terug.

Tegenwoordig draagt de plaatselijke overheid zorg voor de Joodse begraafplaats. In september 2002 werd in Woerden een Joods monument onthuld. Het monument is geïnspireerd op een familiefoto van het Joodse gezin Izaks, waarvan slechts één familielid terugkeerde. In 2013 is de oude Joodse begraafplaats, die in 1856 werd aangelegd, gerestaureerd.

In het nabijgelegen Kamerik werd in maart 1999 een gedenksteen onthuld, ter nagedachtenis aan twee Joodse onderduiksters.