Lemmer
In de veertiger jaren van de achttiende eeuw woonde er in Lemmer tenminste één Joodse familie. Joden die gebruik maakten van het veer Amsterdam - Lemmer, konden vanaf 1770 koosjer voedsel kopen in de Herbergh De Wyldeman, die beheerd werd door een niet-Joodse eigenaar.
In 1801 werd een stuk grond aangekocht aan de voet van de Zeedijk, waar een Joodse begraafplaats werd ingericht. De oudste grafsteen dateert van 1817. Overstromingen maakten het noodzakelijk om elders te begraven, vandaar dat er in 1876 een begraafplaats in Tacozijl is ingericht. Aan de Schans te Lemmer was vanaf 1820 een synagoge in gebruik die in 1866 met behulp van het stadsbestuur werd opgeknapt.
Voormalige synagoge aan de Schans 29 te Lemmer, 1984
-WL
De synagoge is tot 1920 in gebruik geweest en werd daarna verkocht en verbouwd tot woonhuis. In 1924 werd Lemmer bij het gebied van de Joodse gemeente Sneek gevoegd. De enige Joodse vereniging die Lemmer gekend heeft hield zich bezig met Torastudie en het verzorgen van begrafenissen en werd pas in 1906 opgericht.
Op 24 november 2006 is een monument onthuld voor Jozeph en Sarah Blok, de enige Joodse inwoners van Lemmer aan het begin van de oorlog. Zij stierven op 19 november 1942 in Auschwitz. Hun namen staan ook vermeld op een gedenksteen op de Joodse begraafplaats te Tacozijl. Deze begraafplaats werd in 1989 geheel gerestaureerd en wordt thans onderhouden door de Friese natuurbeschermingsvereniging It Fryske Gea.
Aantal Joden in Lemmer en omgeving
jaar
1809
32
1840
71
1869
109
1899
53
1930
12