Delft

Bij de verplichte naamsaanneming in 1811 werd in Delft een vijftal Joodse families ingeschreven. Aanvankelijk kwamen zij voor hun gebedsdiensten in een privéwoning bijeen. Na de officiële oprichting van een Joodse gemeente in 1821 werden de diensten in een woning in de Pepersteeg gehouden. Toen de gemeente bleef groeien werd er in 1847 een kamer gehuurd in de Choorstraat. In augustus 1862 werd aan de Koornmarkt een nieuwe synagoge ingewijd.

Vanaf 1845 had de Joodse gemeente de beschikking over een eigen begraafplaats bij de huidige Vondelstraat en de Geertruyt van Oostenstraat. Een begrafenisgenootschap droeg zorg voor de begrafenissen, daarnaast was er een armbestuur. Een kleine Joodse school bood onderwijs aan de kinderen. De rituele voorwerpen en het interieur van de synagoge werden onderhouden door een vrouwengenootschap.
Een aanvankelijke aanvraag tot opheffing van de Joodse gemeente van Delft in 1927 werd ongedaan gemaakt.

Gedurende de Duitse bezetting werd het overgrote deel van de Delftse Joden gedeporteerd en vermoord. Dit ondanks het feit dat Delft en met name de Technische Hogeschool één van de eerste centra van verzet tegen de anti-Joodse maatregelen van de Duitsers was. De synagoge is bewaard gebleven, het interieur is verdwenen.

In 1952 werd het synagogegebouw verkocht aan de gemeente Delft, tien jaar later werd de Joodse gemeente opgeven en bij die van Den Haag gevoegd.
De begraafplaats wordt tegenwoordig door de burgerlijke gemeente Delft onderhouden.

De synagoge staat op de monumentenlijst en is in 1974 gerestaureerd. Daarna kreeg het gebouw een culturele bestemming. Sinds 1996 is het pand officieel in bezit van de stichting Behoud Synagoge Delft, die zorg heeft gedragen voor een grondige renovatie die in 2003 werd afgerond. Op 18 september 2003 werd de Delftse synagoge aan de Koornmarkt 12 officieel heropend.