Coevorden

In 1697 kreeg voor het eerst een Jood toestemming zich in Coevorden te vestigen en de plaatselijke Bank van Lening te pachten. Het werd hem toegestaan om in zijn huis de godsdienstige plichten te vervullen en ook werd er een stuk grond aangewezen als Joodse begraafplaats. Gedurende de achttiende eeuw was de Bank van Lening veelal in handen van Joodse pachters.

In 1760 woonde er een tiental Joodse gezinnen in Coevorden. Tot de burgerlijke gelijkstelling in 1796 werden de rechten van de Joodse ingezetenen van de plaats meerdere malen beperkt. Desondanks groeide de Joodse gemeenschap vanaf het midden van de achttiende eeuw in snel tempo.

In 1768 ontstond er in Coevorden een georganiseerde Joodse gemeente. De godsdienstoefeningen werden gehouden in een huis aan de Kerkstraat. Op het erf van dit huis werden de doden begraven. In 1840 werd op dezelfde plek werd een nieuwe synagoge neergezet, die in 1879 gerenoveerd werd.

De Joodse gemeente van Coevorden beschikte over een godsdienstschool die ook door enige kinderen van het nabijgelegen Dalen bezocht werd. Er waren naast enige religieuze genootschappen, zoals een vereniging voor studie van de Tora, voor bedeling en voor de verzorging van de synagogale gebruiksvoorwerpen, ook een ontspanningsvereniging, een toneel- en gezelligheidsvereniging en een zionistische jeugdbeweging.

Coevorden telde twee Joodse begraafplaatsen, waarvan de oudste, op het erf van de synagoge, aan het einde van de negentiende eeuw in onbruik raakte. De andere, die naast de Algemene Begraafplaats aan de Ballastweg lag, werd in 1894 ingericht. Ook in Dalen was in de achttiende en negentiende eeuw een Joodse begraafplaats in gebruik. In 1997 ontstond er in Dalen een initiatief om deze begraafplaats te restaureren. Nog in hetzelfde jaar werd er een gedenksteen geplaatst. De restauratie werd in juli 2001 voltooid met de plaatsing van een hekwerk.