Denekamp

De geschiedenis van de Joden in Denekamp gaat terug tot het begin van de achttiende eeuw; bronnen maken melding van een Joodse inwoner in 1720.

De Joden uit Denekamp vormden samen met die van Ootmarsum één gemeente, die bij de indeling van 1821 de status van Bijkerkkreeg. De officiële synagoge stond in Ootmarsum, maar ook in Denekamp werden in een woonhuis godsdienstoefeningen gehouden.

Prentbriefkaart van de Vledderstraat te Denekamp met links de synagoge, ca. 1920

Prentbriefkaart van de Vledderstraat te Denekamp met links de synagoge, ca. 1920

Aanvankelijk werd gebruik gemaakt van de begraafplaats aan de Almelose Straatweg in Ootmarsum, vanaf het begin van de negentiende eeuw werd begraven in Denekamp, op een begraafplaats aan de toenmalige Grave Es (nu de Knik). Deze begraafplaats is tot 1890 in gebruik geweest en werd toen vervangen door een andere, eveneens aan de Knik (bij de Lattroperstraat) gelegen. Deze laatste begraafplaats werd tot 1939 gebruikt.

De Joodse gemeenschap van Denekamp bleef in de loop van de negentiende eeuw gestaag groeien, maar toch was er geen ritueel bad en geen godsdienstschool.
Vanaf 1906 hoorde de Joodse gemeente van Denekamp officieel bij Oldenzaal, maar zij bleef zelfstandig functioneren. Na de opheffing van de Joodse gemeente van Oldenzaal in 1913 werd Denekamp als zelfstandige Joodse gemeente erkend. In dat jaar werd er dan ook een synagoge gebouwd.

Gedurende de Duitse bezetting zijn vrijwel alle Denekampse Joden via Westerbork naar het Oosten gedeporteerd en daar vermoord.

Na de oorlog is de synagoge afgebroken. De gevelsteen met de Hebreeuwse inscriptie werd in de muur van de nabij gelegen Mariakapel ingemetseld. In mei 1988 is op de plek aan de Vledderstraat waar de synagoge stond een monument onthuld ter herinnering aan de Joodse gemeenschap in Denekamp.

De Joodse begraafplaatsen worden onderhouden door de plaatselijke autoriteiten. De grafstenen op de begraafplaats in Denekap werden geïnventariseerd in het Stenen Archief.

Aantal Joden in Denekamp en omgeving

jaar

1748

21

1809

52

1869

63

1899

72

1930

54