Dedemsvaart
Het eerste document aangaande een Joodse gemeenschap in Dedemsvaart dateert uit 1835 en vermeldt het bestaan van een gehuurde synagogale ruimte. In 1836 werd de Joodse gemeente officieel erkend.
In 1854 was er een synagoge ten zuiden van Dedemsvaart. In september 1886 werd aan de Markt een nieuw gebopuwde synagoge ingewijd die tot aan de bezetting in gebruik is geweest.
De oudste Joodse begraafplaats dateert van 1844. In 1883 werd een gedeelte van de algemene begraafplaats Mulderije tot Joodse begraafplaats bestemd.
Voormalige synagoge te Dedemsvaart, 1985
-WL
Behalve een Joodse school was er in Dedemsvaart ook een vrouwengenootschap dat zich bezig hield met aanschaf en onderhoud van de rituele voorwerpen.
Gedurende de Duitse bezetting is vrijwel de gehele Joodse bevolking van Dedemsvaart gedeporteerd en in de concentratiekampen omgebracht. Slechts een enkeling wist zich te redden door onder te duiken. Ook in het nabij gelegen psychiatrisch ziekenhuis Rijksasiel Veldzicht verbleven gedurende de oorlog enige Joodse patiënten.
De Joodse gemeente van Dedemsvaart is in 1947 ontbonden en bij die van Zwolle gevoegd. De synagoge, die na de oorlog als werkplaats diende, werd in 1987 verkocht aan een particulier en, ondanks pogingen om het gebouw te behouden, in 1988 afgebroken.
Het Joodse deel van de algemene begraafplaats Mulderije wordt beheerd door de plaatselijke autoriteiten en is in oktober 2003 op de monumentenlijst geplaatst. De grafstenen op deze begraafplaats werden geïnventariseerd in het Stenen Archief.
Een zwerfkei met inscriptie en een plaquette herinneren aan de verdwenen Joodse gemeenschap van Dedemsvaart. Vlakbij de plek waar de synagoge stond is een Davidster met inscriptie in het plaveisel aangebracht.
Aantal Joden in Dedemsvaart en omgeving
jaar
1809
-
1840
35
1869
73
1899
75
1930
47