Buren
In Buren bestond reeds in de achttiende eeuw een kleine Joodse gemeente. Mogelijkerwijze hadden zich al eerder, in de vijftiende eeuw, uit Duitsland afkomstige, Joden in Buren gevestigd, aangetrokken door de marktdagen en de paardenmarkt. Daardoor kan Buren tot de oudste Joodse gemeentes van ons land gerekend worden.
Aanvankelijk werden de synagogediensten gehouden in privé-huizen, in 1804 werd een gebedsruimte aangekocht aan de Kniphoek (Oranjestraat) in één van de huizen in de stadsmuur. Tegenover dit pand bevindt zich het Jodenkerkstraatje en het Jodenkerkplein. De synagoge werd in 1864 gerenoveerd, maar is na 1890 niet meer in gebruik geweest.
Voormalige synagoge in Buren
-Collectie Joods Historisch Museum, F002753
In 1900, bij het vertrek van het laatste Joodse gezin, hield de gemeenschap op te bestaan. Officieel werd de Joodse gemeente in 1906 bij die van Tiel gevoegd. De synagoge werd aan het begin van deze eeuw verkocht en was aanvankelijk als pakhuis in gebruik. Na een restauratie in 1968 functioneert het gebouw nu als vergader- en expositieruimte.
Synagoge in Buren, 2005
-D.S. van Randen
De Joodse gemeenschap van Buren begroef haar doden vanaf het midden van de achttiende eeuw tot 1845 buiten de stad, aan de Aalsdijk. Tussen 1864 en 1896 werd gebruik gemaakt van een grafveld, dat deel uitmaakte van de algemene begraafplaats in het plantsoen op de Kasteelwal. De grafstenen op deze begraafplaats werden geïnventariseerd in het Stenen Archief. Beidebegraafplaatsen worden nu door de gemeente Buren onderhouden.
In juni 2004 heeft de gemeente Buren heeft het pand van de voormalige synagoge aan de Knipstraat, dat na een restauratie in 1968 als vergader- en expositieruimte fungeerde, aangekocht. Het pand is nu in gebruik als facilitaire ruimte voor kunst en cultuur, beheerd door Stichting Beheer Synagoge Buren.
Aantal Joden in Buren en omgeving
jaar
1809
53
1840
25
1869
15
1899
9