Bolsward

In 1786 organiseerden de Joden, die vanaf 1775 in Bolsward woonden, zich tot een Joodse gemeente. Uit het reglement, dat bewaard wordt in het stadsarchief, kan worden opgemaakt, dat er toen een synagoge in gebruik was.

De eerste Joodse begraafplaats, ingericht in 1786, lag aan de Stadswal en werd waarschijnlijk ook door de Joodse gemeente van Sneek gebruikt. Vanaf 1829 stond het gemeentebestuur van Bolsward toe dat een deel van de Algemene Begraafplaats als Joodse begraafplaats gebruikt werd.

Ets van J. Wiersma (1878-1965) van de synagoge in Bolsward, ca. 1915

Ets van J. Wiersma (1878-1965) van de synagoge in Bolsward, ca. 1915

-

RDMZ

Bij de indeling in ressorten van het Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap in 1821 kreeg Bolsward de status van Ringsynagoge onder de Hoofdsynagoge Leeuwarden. Tussen 1828 en 1842 was er in de plaats een vereniging tot ondersteuning van arme gemeenteleden actief. Op dezelfde plaats waar de eerste synagoge stond werd in 1840 een nieuw gebouw ingewijd.

Vanaf het einde van de achttiende eeuw werd in Bolsward godsdienstonderwijs gegeven, maar tegen het einde van de negentiende eeuw liep het aantal leerlingen zodanig terug dat de school werd opgeheven. Ook de kerkelijke gemeente kampte met een daling van het aantal leden.

In 1911 werd de Joodse gemeente van Bolsward bij die van Sneek gevoegd. De niet meer in gebruik zijnde synagoge werd verkocht. Het pand werd in 1941 zwaar beschadigd en uiteindelijk in 1991 gesloopt.

De beide Joodse begraafplaatsen van Bolsward worden thans door de plaatselijke overheid onderhouden.

Prentbriefkaart van de Kleine Kerkstraat in Bolsward met synagoge (vijfde) gebouw van links met pannendak), ca. 1920

Prentbriefkaart van de Kleine Kerkstraat in Bolsward met synagoge (vijfde) gebouw van links met pannendak), ca. 1920

Aantal Joden in Bolsward en omgeving

jaar

1809

72

1840

114

1869

79

1899

32

1930

1