Het Nationaal Holocaustmuseum is onderdeel van het Joods Cultureel Kwartier: vier eeuwen Joodse cultuur op vier locaties op één vierkante kilometer in de voormalige Amsterdamse Jodenbuurt. Voor de ontwikkeling van het nieuwe museum stelde de stichting achter het Joods Cultureel Kwartier een team samen van onder andere conservatoren, onderzoekers en educatoren. Dat team is aangevuld met onder andere een architecten- en ontwerpbureau, verschillende aannemers en adviseurs. Samen bouwen zij aan het Nationaal Holocaustmuseum. Op deze pagina lees je meer over de mensen achter de schermen.
Projectleiders
Annemiek Gringold is conservator en projectleider van het Nationaal Holocaustmuseum. Zij werkte in het verleden al voor holocaustmuseum Beit Lohamei Haghetaot en herdenkingsplaats Yad Vashem in Israël en was hoofd van de Hollandsche Schouwburg. Sinds 2012 is zij conservator Sjoa bij het Joods Cultureel Kwartier.
De projectleiding van de bouw is in handen van Micha Wijngaarde, eigenaar van Wijngaarde & partners. Al vijftien jaar heeft hij ervaring binnen de vastgoedwereld. In die tijd heeft hij zich gespecialiseerd in het ontwikkelen van spraakmakende concepten. Micha heeft een breed netwerk en komt net zo graag in een chique directiekamer als een bouwkeet of bruisende broedplaats. Bouwbedrijf M.J. de Nijs en Zonen, Klomp Technisch Buro en Elektropartners voeren de werkzaamheden uit.
Architecten
Het Nationaal Holocaustmuseum en de Hollandsche Schouwburg vind je schuin tegenover elkaar op de Plantage Middenlaan in Amsterdam. Beide gebouwen worden op dit moment verbouwd om in begin 2024 te (her)openen. Inez Tan en Uri Gilad van architectenbureau Office Winhov maakten het ontwerp voor de nieuwe invulling: de Hollandsche Schouwburg blijft de herdenkingsplek die het sinds 1962 is, en de voormalige Hervormde Kweekschool wordt verbouwd tot museum.
Uri Gilad van Office Winhov: “In de architectuur van het Nationaal Holocaustmuseum is de lokale geschiedenis zichtbaar. Door het ontwerp ten dienste te stellen van die geschiedenis, laten we ruimte voor de verbeelding van de bezoeker.”
Het ontwerp voor de gerenoveerde Hollandsche Schouwburg is gebaseerd op het oorspronkelijke plan van Jan Leupen, die de herdenkingsplek in de jaren zestig ontwierp. Office Winhov heeft er een eigentijdse draai aan gegeven. Ook het ontwerp van het Nationaal Holocaustmuseum is geïnspireerd op hoe de Kweekschool er vroeger uitzag. Met verbouwingen door de jaren heen is het gebouw zijn oorspronkelijke vorm en indeling verloren. Wanneer het Nationaal Holocaustmuseum in begin 2024 opent, heeft de voorgevel weer de originele gevelcontouren. Ook van binnen is de school straks weer beter te herkennen: de klaslokalen en kenmerkende gangen vind je straks weer terug in het vloerplan. De nieuwe ingang van het museum komt in het gebouw direct naast de voormalige school. Deze krijgt een moderne nieuwe gevel van Braziliaans metselwerk. Bijzonder hieraan is dat je tussen de stenen door de Hollandsche Schouwburg aan de overkant van de straat kunt zien.
Office Winhov voerde eerder andere grootse projecten van betekenis uit, waaronder de verbouwing van het Amstelstation, de transformatie van het voormalige warenhuis Vroom & Dreesman en de verbouwing van het stadhuis van Leiden.
Ontwerpers
De architecten zijn verantwoordelijk voor het ontwerp van het gebouw, maar voor de vormgeving van de vaste tentoonstellingen zijn twee speciale ontwerpbureaus ingeschakeld: OPERA Amsterdam en Studio Louter. Beide bureaus hebben hun sporen al verdiend in de internationale museumwereld en werken regelmatig samen. Ze ontwierpen eerder exposities voor onder andere het Mauritshuis, Scheepvaartmuseum, Titanic Belfast en het British Museum.
In de tentoonstellingen staan de persoonlijke verhalen van de slachtoffers centraal. Barend Verheijen, Studio Louter: “De Holocaust was een systeem van ontmenselijking. Wij willen dat de bezoeker zich realiseert dat de koele statistieken van de Jodenvervolging over individuen gaan. De slachtoffers, zo onvoorstelbaar talrijk, benaderen wij op individueel niveau. De misdaden en daders worden getoond in al hun massaliteit.” De systematische ontmenselijking tijdens de Holocaust wordt onder andere gevisualiseerd met een ‘misdadenbehang’ met anti-Joodse wetteksten en verordeningen, dat langs alle wanden van de tentoonstelling hangt.
Boaz Bar-Adon, OPERA Amsterdam: “Voor de persoonlijke verhalen van de slachtoffers ontwikkelen we de ‘Vergeet-mij-niet’: een eerbetoon in de vorm van een uniek vormgegeven vitrine met ruimte voor persoonlijke objecten, foto’s en andere herinneringen.” Een archiefstuk met drie pasfoto’s van anonieme slachtoffers met het onderschrift ‘Vergeet ons niet!’ diende ter inspiratie voor het ontwerp.
Beeld: Bekijken van nieuw metselwerk voor het Nationaal Holocaustmuseum. © Nienke Fonk
