Amsterdam: Joodse Invalide

In 1938 nam de vereniging De Joodse Invalide haar nieuwe gebouw in gebruik, op de hoek van de Nieuwe Achtergracht en het Weesperplein. De vereniging dateert van 1911 en is opgericht door rabbijn Meyer de Hondom invalide en oudere Joden in een Joodse omgeving zorg te bieden. Begonnen aan de Nieuwe Keizersgracht, verhuisde de vereniging in 1926 naar de Nieuwe Achtergracht. Na jarenlange inzamelingsacties, onder meer via de radio, kon vlak voor de oorlog het nieuwe pand aan het Weesperplein worden bekostigd.

Mozes Heiman Gans, zoon van de vooroorlogse directeur van de Joodse Invalide:
'In een radiorede werd over de Joodse Invalide gezegd: 'Het is voor de geknakte en gebroken mens, die niet meer werken kan.' En het werd heel gewoon gevonden dat mensen daarvoor geld gaven. Men moet zich de omstandigheden van toen héél anders voorstellen dan nu. Die mensen in de Joodse Invalide kwamen voor een groot deel uit krotten, uit het getto van Amsterdam, ze waren gedeeltelijk aan de rand van de hongersnood. De Joodse Invalide berustte op particulier initiatief, en daardoor was het zo populair. Er was toen geen sprake van gemeente- of rijkssteun of ook maar steun van de Joodse gemeente. Het waren particulieren die het geld bijeenbrachten. Dat ging met centengaven. Later ook met loterijen en revues.' ('Herinnering aan Joods Amsterdam', 1978).

Op 1 maart 1943 zijn alle patiënten en personeel van de Joodse Invalide op transport gesteld. Na de oorlog kreeg het gebouw op het Weesperplein een herdenkingsplaquette: 'Mede uit het ijzer hunner ketenen werd de staat Israël gesmeed'. Thans heeft het Joods bejaardentehuis Beth Sjalom (Huis van Vrede) twee vestigingen, in de Amsterdamse buitenwijken Osdorp en Buitenveldert.