Maassluis
Uit documenten daterend uit de twintiger jaren van de achttiende eeuw blijkt dat er in die tijd al Joden in Maassluis verbleven. In de jaren zestig van dezelfde eeuw was de Joodse gemeenschap zodanig in omvang toegenomen dat men bij het stadsbestuur een verzoek indiende om een synagoge te mogen bouwen. In 1769 werd toestemming verkregen om een gebedshuis neer te zetten aan de Nieuwe Goudsteen of Bonestraat. Een jaar later werden de statuten van de Joodse gemeente door het stadsbestuur goedgekeurd en kon de synagoge ingewijd worden.
Synagoge (rechts) aan de Groen van Prinstererkade in Maassluis, ca. 1930
Gedurende de negentiende eeuw bleef het ledental van de Joodse gemeente schommelen rond de negentig. De synagoge werd eerst in 1831 gerestaureerd maar in 1858 vervangen door een nieuw gebouw aan de Groen van Prinstererkade. De school en woning voor de godsdienstleraar, die tevens voorzanger was, waren in een belendend perceel gevestigd. De begraafplaats in de Kapelpolder was al vóór 1829 in gebruik.
Gedurende de negentiende eeuw waren er zowel conflicten binnen de Joodse gemeente, als met het centrale bestuur van het Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap in Den Haag en met de plaatselijke overheid. Naar aanleiding daarvan werden de parnassijns ontslagen. Naast het kerkbestuur was een penningmeester voor het Heilige Land werkzaam. Een vrouwenvereniging hield zich bezig met het onderhoud van het synagoge-interieur.
In de twintigste eeuw daalde het aantal leden van de Joodse gemeente snel. Reeds vanaf 1920 werd er gesproken over een samengaan met de Joodse gemeente van Rotterdam; in 1940 had de gemeente Maassluis in feite opgehouden te bestaan.
In oktober 1942 werden de nog in Maassluis verblijvende Joden opgepakt en gedeporteerd. Geen van hen is teruggekeerd. Na de oorlog is het Joodse leven niet hervat. De synagoge, die in zeer slechte staat verkeerde, is gesloopt. In 1947 werd Maassluis bij het gebied van de Joodse gemeente Rotterdam gevoegd. De begraafplaats werd in 1950 geruimd; de stoffelijke resten werden overgebracht naar een apart deel van de Algemene Begraafplaats bij de Prinses Julianalaan in Maassluis. De grafstenen op deze begraafplaats zijn geïnventariseerd in het Stenen Archief.
Aantal Joden in Maassluis en omgeving
jaar
1809
95
1840
94
1869
97
1899
57
1930
18